در زمان های قدیم برای ساخت سازه‌های انبوه و برج‌ها از کارگران و اهرم‌ها استفاده می‌کردند، که همین باعث کاهش سرعت ساخت برج‌ها میشد. منتها امروزه برای ساخت ساختمان‌ها از جرثقیل‌های ساختمان سازی کمک میگیرند که قابلیت های بسیار زیادی را دارند . در ادامه این مقاله به بررسی انواع جرثقیل های ساختمان سازی میپردازیم.
جرثقیل های ساختمان سازی چه کاربردهایی دارند؟
جرثقیل های ماشینی بسیار قدرتمند هستند که برای جا به جایی بارهای سنگین بسیار مناسب است. این نوع جرثقیل بیشتر در ساخت و سازهای سنگین و ساخت و جا به جایی تجهیزات بسیار سنگین استفاده میشود.
بدون کمک گرفتن از جرثقیل های ساختمان سازی نمی‌توان هیچ ساختمانی را ساخت، به همین دلیل است که برای ساخت ساختمان ها و جا به جایی قطعات بزرگ و سنگین مثل: تیر آهن، ژنراتورهای برق، بتن ریزی و غیره از جرثقیل میشود.
انواع جرثقیل های ساختمان سازی
این ماشین های عظیم الجسه در ابعاد گوناگون طاراحی و ساخته میشود تا بتوانند در محیط های گوناگون از تمام ظرفیت خودشان استفاده کنند.از این رو هر کدام از این جرثقیل ها با توجه به نوع طراحی و ساختی که دارند در قسمت های مختلفی از ساختمان سازی مورد استفاده قرار میگیرند.در ادامه این مقاله به معرفی انواع جرثقیل های سازی میپردازیم.
-
جرثقیل ساختمان سازی ثابت
جرثقیلذ های استاتیک، دائمی و یا نیمه دائمی می‌باشند که روی زمین و یا ساختمان هایی که به یک راه ثابت محدود شده باشد، نصب و راه اندازی می شود و با کمک می توان بارها را جا به جا کرد. جرثقیل های ثابت همانگونه که از اسمشان پیداست در یک محیط ثابت بر روی زمین متصل می‌شوند. این گونه جرثقیل ها به دلیل ثابت بودن می توانند از حداکثر ظرفیت خود برای جا به جایی قطعات ساختمان سازی و مصالح ساختمانی استفاده شود.
در جرثقیل‌های ثابت تنها امکان افزایش ارتفاع وجود دارد، این نوع جرثقیل‌ها به خاطر ثابت بودن قابلیت بالابردن بار در اتفاع های بالا را دارا هستند. گاهی اوقات در قراردادها بین پیمان‌کاران استفاده از این گونه جرثقیل‌ها لحاظ شده است.
-
جرثقیل های ساختمان سازی سرچکشی
جرثقیل سرچکشی یک نوع جرثقیل ثابت است، این نوع جرثقیل ساخته شده از یک برج مهاربندی شده فولادی است. روی برج جرثقیل سرچکشی یک کانتیلور دوگانه وجود دارد که به شکل افقی می‌چرخد. بخش جلویی این کانتیلور، واگن برقی لیفتینگ را حمل میکند. این گونه جرثقیل‌ها به طور معمول ظرفیتی حدود ۳۵۰ تن دارند، از جمله ویژگی های جرثقیل سرچکشی می‌توان به جا به جایی بارهای سنگین وزن در ارتفاع زیاد و نصب آن در سازه‌های بلند اشاره کرد.
-
جرثقیل های ساختمان سازی دروازه‌ای
جرثقیل‌های دروازه‌ای به دو بخش تقسیم می‌شوند،نوع تک پل جرثقیل های دروازه‌ای اکثرا حدود ۱۰ تن گنجایش دارند و دهانه آنها کمتر از ۲۰متر می باشد. نوع دو پل جرثقیل های دروازه‌ای برای ظرفیت‌های بیشتر از ۵تن و دهانه آنها بیشتراز۱۲متر است. این نوع جرثقیل می‌تواند در محیط های باز بسیار کارآمد باشد و با سرعت بالای آن امکان بارگیری و تخلیه بار را فراهم کند.
از جمله ویژگی های جرثقیل های دروازه‌ای می‌توان به جابه‌جایی مصالح و تجهیزات در سه جهت طولی، عرضی و ارتفاعی، کنترل عملکرد آن در فضای باز توسط واحد کنترل و مجهز به سنسور‌های ایمنی اشاره کرد.
-
جرثقیل های ساختمان سازی تاورکرین
یکی از رایجترین جرثقیل‌های ساختمان سازی، جرثقیل‌های تاورکرین است. این جرثقیل اغلب در قسمت‌های برج سازی، راه‌سازی، سد سازی و هر پروژه عمرانی سازهای که نیاز به جابه‌جایی و انتقال لوازم آلات و مصالح ساختمانی دارند کاربرد دارد. ساختار این نوع جرثقیل‌ها دارای پایه یا برج، یک بازو، اتاقک فرمان، وزنه هایی برای حفظ پایداری و تعادل، قلاب، کابل و غیره می‌باشند.
از ویژگی های جرثقیل تاورکرین می‌توان به راحتی در بالا بردن مصالح و تجهیزات ساختمانی، توانایی ساخت برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع، شعاع جابه‌جایی و چرخش بالا و امکان افزایش ارتفاع با استفاده از ابزارهایی که دارد، اشاره کرد.
انواع جرثقیل های تاورکرین در ساختمان سازی
-
تاورکرین خود نصب شونده یا خود کششی
این مدل تاور کرین ، سرعت نصب بالایی نسبت به دیگر مدل های خود دارد و از این رو توانایی حمل بار با سرعت مناسب را هم داراست.این نوع جرثقیل قدرت پیش ران و نصب و راه اندازی خود را از ژنراتور و موتور مخصوص خودش میگیرد که درون سیستمش قرار دارد و کمک بسیار زیادی در قدرت مانور و ارائه خدمات میکند.
-
تاور کرین کمک نصب شونده یا کمک کششی
منبع تغذیه انرژی حرکتی این نوع تاور کرین ها منبع بیرونی یا همان برق میباشد.این جرثقیل مثل مدل خود نصب شونده توانایی جا به جایی خودکار بار را ندارد و لازم است به وسیله سیستم حمل کننده مخصوص خود باشد تا حمل و نقل انجام شود. این نوع تاور کرین دارای ابعاد و جسه بزرگی هستند که برای جابجایی بارهای بزرگ و سنگین در ارتفاعات بالا بسیار مناسب هستند.
-
تاورکرین ثابت
همان گونه که از نامش پیداست هیچ گونه ویژگی و قابلیت خاصی ندارد و برای کارهای معمولی استفاده میشود مثلا غیر قابل جابجا کردن و افزایش ارتفاع بیش از حد است.
-
تاور کرین متحرک
تاور کرین یا جرثقیل برجی، نوعی جرثقیل می باشد که بارهای سنگین را تا ارتفاع مشخصی بالا برده و سپس شروع به جا به جایی بار ها در شعاع های مختلف می کند. با توجه به قدرت مانور بالای این تاور کرین در زمینه بار برداری، از این دستگاه در صنایع گوناگونی استفاده می شود. از این رو تاور کرین ها به سه بخش ثابت، متحرک و بالا رونده بخش بندی می شوند.
مهم ترین ویژگی تاور کرین های متحرک، شعاع عملیاتی گسترده آن ها است. یعنی این تاور کرین ها می توانند در محورهای x و y زمین حرکت کنند و در قسمت های گوناگون یک پروژه، کار کنند. تاور کرین های متحرک، ویژگی تحرک جرثقیل خودران معمولی خودش را با قدرت کارکرد تاور کرین، ترکیب می کنند. این مدل جرثقیل برجی، کنترل پذیری بسیار خوبی دارد و به سرعت توسط یک اپراتور نصب می شوند.
تاور کرین های متحرک دارای گنجایش بار ۷ تا ۱۸ تن برای ارتفاع ۳۰ تا ۳۷ متری هستند. تمام کنترل های حرکت این مدل جرثقیل، برای حداکثر دقت و کارایی هیدرولیکی هستند. این مدل جرثقیل برجی بسیار سریع نصب می شود و به آسانی کار می کنند، به همین خاطر است که هیچ قطعه اضافی برای تیر یا وزنه تعادل آن ها مورد نیاز نیست. از تاور کرین های متحرک برای کارهای ساختمانی و ساخت و ساز استفاده می شود، این جرثقیل ها خود نصب و تاشو هستند.
انواع تاور کرین های متحرک و عملکرد آن ها
تاور کرین های متحرک در سه مدل موجود هستند:
-
تاور کرین ریلی
این جرثقیل دارای پایه متحرک است. این مدل تاور کرین می‌تواند به واسطه پایه متحرک خود در محور افقی و عمودی، حمل و جا به جایی بارها را انجام دهد. هدف اصلی بکارگیری تاور کرین ریلی، حمل و نقل بار و ساخت جاده های ریلی است. تاور کرین های ریلی از یک راه مشخص برای حرکت استفاده می کنند که از ایمنی بسیار بالایی برخوردار است.
این جرثقیل ها به خاطر سیستم عامل قوی خود سرعت بسیار بالایی دارند. گنجایش بارگیری تاور کرین های ریلی دارای طیف گسترده ایی است که به خاطر آن، هر فردی متناسب با میزان پروژه خود می تواند از آن ها استفاده کند.
این مدل تاور کرین ها به خاطر چرخ های لبه داری که دارند می توانند در مکان های مختلف در آن محوط مورد استفاده قرار بگیرند، به همین دلیل می توانند در مسیرهای گوناگون حرکت کنند. تاورکرین های ریلی برای استفاده در مسیرهای ریلی مثل راه آهن ها مناسب هستند. تاور کرین ریلی دارای نصب بسیار راحت می باشند و از این رو به خاطر ویژگی های منحصر به فرد این جرثقیل، بیشترین حضور را در ساخت جاده و راه آهن ها دارند.
-
تاور کرین جاده ایی
مدلی دیگر از تاور کرین های متحرک است. تاور کرین های جاده ایی ابعاد کوچک تری دارند و در حقیقت بیشتر شبیه جرثقیل هستند ولی دارای ویژگی نصب و راه اندازی بسیار سریع و حمل و نقل و جابجایی گسترده هستند و در عوض قدرت حمل بار کمتری به نسبت بقیه جرثقیل ها دارند. این تاور کرین همان گونه که از اسمش پيداست فقط می تواند در جاده ها حرکت کند. از تاور کرین جاده ایی برای جا به جایی اجسام و مصالح و کمک به ساخت پروژه های گوناگون، استفاده می کنند.
-
تاور کرین شناور
شناور، نوع سوم تاور کرین های متحرک است. این مدل جرثقيل بیشتر در آب ها (خلیج ها و اقیانوس ها) بابت ساخت و ساز معادن نفتی و یا بیرون آوردن لاشه کشتی های غرق شده مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایای تاور کرین متحرک
بکارگیری این نوع جرثقیل برجی دارای کاربردهای مختلف، عملکرد، مزایای زیست محیطی و ایمنی است، از جمله:
مزایای کاربردی
- جایگزین مناسب برای تاور کرین های ثابت، کاهش هزینه های راه اندازی، زیرساخت، حمل و نقل و مصالح.
- انعطاف پذیر و سازگار. مناسب برای استفاده در پروژه های مرکز شهر، پالایشگاه ها و کارخانه های شیمیایی، بازسازی سقف ها، نصب پنل های خورشیدی و اجزای پیش ساخته آنهاست.
مزایای عمکردی
- راه اندازی سریع در کمتر از ۲۰ دقیقه
- اندازه جمع و جور تاور آن باعث می شود با مکان در سایت های کوچکتر، انعطاف پذیر باشد.
- این جرثقیل می تواند با منبع برق موجود در محیط کار کند.
- تاور کرین متحرک دارای جابجایی راحت با توجه به نیاز برنامه و تدارکات است.
مزایای زیست محیطی
- کاهش انتشار CO2، بهبود مصرف انرژی و کیفیت بهتر هوا.
- دارای حداقل صدا هنگام کار.
- زیرساخت ها و جا به جایی قطعات مورد نیاز برای راه‌اندازی این جرثقيل نسبت به جرثقیل های دیگر، کمتر است.
مزایای ایمنی
- ارتفاع متغیر کابین بالا در تاور کرین متحرک، دید اپراتور را بهتر می کند.
- کابین آن دارای تهویه مطبوع و آسان است و باعث کاهش خستگی می شود.
- تنظیمات خودکار و قابلیت های سیستم کمکی، ایمنی دستگاه را افزایش می دهد.
جرثقیل های ساختمان سازی سقفی
این جرثقیل بیشتر برای ساختمان سازی و جابه‌جایی بارهای سنگین در سوله و کارخانه کاربرد دارد، این جرثقیل به سقف متصل میشود و با استفاده از ریلی که برای آن آماده شده جابه جا میشود.
یک چرخ دستی و بالابر در راستای پل حرکت می‌کنند تا پل‌ها را در یک مسیر مستطیلی بالا و پایین بیاورند.این نوع از جزثقیل های ساختمانی اغلب برای افزایش ایمنی و کارایی بیشتر در انبارها یا تاسیسات استفاده می‌شوند که محدودیت باری بین ۰.۲۵ تا ۴۰۰ تن را دارد. از جمله مزایای آن می‌توان به توانایی در جابه‌جایی و جابه‌جایی سریع، امکان نصب در سازه‌هایی با ارتفاع زیاد، امکان نصب در سازه‌های با ارتفاع بالا و کاهش هزینه طراحی ساختمان سوله اشاره کرد.
انواع جرثقیل های ساختمان سازی متحرک
-
جرثقیل های ساختمان سازی متحرک
جرثقیل‌های متحرک دارای یک بازوی کوچک هستند که اغلب به شکل بوم مشبک یا تلسکوپی نیز شناخته می‌شوند. این بازوی کوچک را روی یک کامیون یا سازه‌ی متحرک دیگر که از طریق آج‌ها یا لاستیک‌ها حرکت می‌کنند، نصب می‌کنند که سبب سهولت در فرایند حمل بار خواهد شد. این بازوها می‌توانند تا ۳۶۰ درجه بچرخند و بسته به نوع و اندازه‌ی جرثقیل‌ها، در طول‌های مختلفی می‌توانند گسترش یابند. پس این جرثقیل‌ها تنها به یک محیط محدود نمی‌شوند و می‌توانند بین محیط‌های دیگر نیز حرکت کنند.
-
جرثقیل های ساختمان سازی خزنده
اسم دیگر این جرثقیل‌ها، جرثقیل مشبک میباشد که یکی از بزرگترین جرثقیل‌های متحرک به شمار می‌روند. این مدل جرثقیل دارای ویژگی های مثبت و مفیدی می باشد که یکی از آن ها تقسیم وزن در نقاط گوناگون است. از این رو تمام وزن جرثقیل و بار آن روی چرخ ها متمرکز نخواهد شد. به همین خاطر می توان از جرثقیل خزنده در محیط هایی با خاک سست و نرم استفاده کرد.
چرا که این مدل جرثقیل ها در زمین هایی با خاک سست فرو نخواهند رفت و به آسانی بر سطح زمین حرکت می کنند. این جرثقیل ها همچنین می توانند در زمین های ناهموار نیز حرکت کنند در حالی که جرثقیل های چرخ لاستیکی چنین قابلیتی را دارا نیستند.
هر چند که سرعت حرکت جرثقیل خزنده نسبت به سرعت حرکت جرثقیل با چرخ های لاستیکی کندتر است اما می توان ایمنی آن را در سطح بالاتری برآورد کرد. جرثقیل خزنده همچنین در برابر جرثقیل هایی که دارای چرخ های لاستیکی هستند قادر اند وزن بیشتری را تحمل کنند و در محیط های شیبدار حرکت کنند.
-
جرثقیل‌های ساختمان سازی کامیونی
این مدل جرثقیل های ساختمان سازی، معمولا به جرثقیل سوار بر کامیون ( TMC ) نیز معروف اند. جرثقیل‌های کامیونی زیر مجموعه جرثقیل های ساختمان سازی متحرک می باشند که با نصب بازویی بر روی تخت کامیون ساخته می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت که این نوع جرثقیل‌ها یکی از پرکاربردترین نوع از این ماشین الات هستند. جرثقیل‌های کامیونی نسبت به دیگر جرثقیل‌ها کوچک تر است و برای بلند کردن وسیله های سبک تر از آن استفاده می‌کنند. محدودیت گنجایش بار این جرثقیل حدودا 45 تن است.
کاربردهای جرثقیل‌های ساختمان سازی
- جابه‌جایی کانتینر‌ها در اطراف کشتی‌ها و مراکزحمل‌ونقل
- ساختمان‌های تجاری و مسکونی مرتفع
- حمل بعضی ماشین آلات در ارتفاع زیاد
- مونتاژ محصولات بتن پیش ساخته
- انتقال اجسام سنگین در سوله و انبار
- جابه‌جایی کالاها در بنادر
- ساخت سد، پل و سیلو
- احداث و عملیات ریل گذاری
- و غیره
اجزای جرثقیل های ساختمان سازی
اگر بخواهیم اجزای تمامی جرثقیل های ساختمانی را به چند دسته تقسیم کنیم، می‌توان تقسیم بندی زیر را در نظر گرفت:
- پایه جرثقیل های ساختمانی، که برای پایداری و حفظ تعادل آن به قطعه بتنی سنگینی پیچ شده است.
- دکل به پایه وصل میشود و برای ارتفاع دادن به جرثقیل مورد استفاده میشود.
- بخش متحرک جرثقیل های ساختمانی، این قسمت دارای موتور و چرخ دنده‌ها است که عامل چرخش جرثقیل است.
در قسمت بالایی، اجزای متحرک سه بخش وجود دارد:
- کابین اپراتور
- کانترجیب یا بازوی کوچک که دلیل حفظ تعادل جرثقیل های ساختمانی است و قطعه سنگین بتنی در انتهای آن واقع شده است، همینگونه موتور جرثقیل های ساختمانی و قطعات الکترونیکی بر روی آن نصب میشود.
- بازوی متحرک یا جیب، این بخش وظیفه دارد که بار را حمل کند، بر روی آن یک ترولی است که بارها را در امتداد بازو به حرکت در می آورد.
- نکات ایمنی برای استفاده از جرثقیل های ساختمان سازی
- تجهیزات بالابر را قبل استفاده چک کنید.
- بررسی جرثقیل هنگام کار انجام شود.
- بررسی کنید که قلاب جرثقیل درگیر مشکلی نشده باشد.
- بار را تاب ندهید.
همچنین اگر سوالی درباره جرثقیل های ساختمان سازی دارید میتوانید از قسمت تماس با ما، سوالات خود را مطرح کنید.